آتش سوزی گسترده در جنگل‌های هیرکانی جمهوری آذربایجان هم مرز با شهرستان آستارا که از شامگاه روز یکشنبه ۲۱ دی‌ماه آغاز شده است، وارد نهمین روز شد.

حریق پس از فروکش کردن کوتاه مدت در روز دوشنبه و سه شنبه هفته گذشته، از روز چهارشنبه نیز مجدد شعله ور شده و جنگل های هیرکانی به طول تقریبی ۲۰ کیلومتر هم مرز جمهوری اسلامی ایران در عمق بسیار زیاد در خاک جمهوری آذربایجان را خاکستر کرده است.

زبانه های آتش در کشور همسایه شمالی ایران، ابتدا از مناطق هم مرز با جنگل های هیرکانی روستای بهارستان در حوزه پایین دست حیران شهرستان مرزی بندر آستارا آغاز شد و هم اکنون به کل نوار مرزی سرایت کرده است.

با ورود به نهمین روز، آتش بخش وسیعی از اراضی جنگلی را در آن سوی مرز بلعیده و در حال گسترش به سایر مناطق است.

پس از گذشته چند روز، از صبح روز شنبه (۲۷ دی)، نیروهای امدادی آذربایحان در قالب نیروهای آتش نشانی و مرزبانی کشور جمهوری آذربایجان اقدام به اطفای حریق کرده اند.

دولت آذربایجان برای تسریع در عملیات اطفای حریق، علاوه بر نیروهای انسانی، از چندین دستگاه خودرو و یک فروند هواپیمای آتش نشان بهره مند می باشد که این عملیات از روز یکشنبه متوقف شده است.

با توجه به اینکه جاده مهم و پرتردد ترانزیتی آستارا در غرب گیلان به نمین در استان اردبیل از کنار مرز بین المللی آستارا و رودخانه آستاراچای عبور می کند، طول گستره این حریق به راحتی قابل مشاهده است.

دود غلیظ ناشی از این حریق، بخش وسیعی از شهرستان های منطقه از جمله شهرستان های آستارا، تالش در غرب گیلان و نمین در استان اردبیل در کام خود فرو برده است.

این مسأله باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی و تنفسی برای روستائیان بالادست شهرستان مرزی بندر آستارا از جمله روستاهای سیج، حیران، ونه بین، دگرمانکشی، چملر، مشند، گیلده و سایر روستاها شده است.

 

علت حریق چیست؟

منابع غیر رسمی محلی، دلایلی چون پاکسازی جنگل های منطقه از بوته ها و درختچه های خودرو، پاکسازی نوار مرزی برای مقابله با قاچاقچیان احتمالی و دور کردن حیوانات وحشی از روستاها و مناطق مسکونی کشور آذربایجان را علت تعمدی بودن این حادثه می دانند.

ولی با توجه به آلودگی ناشی از دود این حریق و خاکستر بر زمین نشسته که در وسعت بسیار زیاد منطقه را تحت پوشش قرار داده است، پاسخگوی خسارت دیدگان این مسأله چیست؟

همانطور که در مستندات موجود است، جنگل های هیرکانی محل زیست انواع حیوانات نادر و در خطر انقراض و پرندگان بومی و مهاجر می باشد، این حریق آسیب جدی به زیستگاه آنها وارد کرده است.

 

آماده باش نیروهای امدادی در مرز آستارا

عباس صابر، فرماندار شهرستان مرزی بندر آستارا (بامداد جمعه ۲۶ دی) با حضور در جمع نیروهای امدادی مستقر در مرز ایران و آذربایجان در شهرستان آستارا، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: آتش سوزی جنگل های سرزمینی کشور جمهوری آذربایجان هم مرز با شهرستان مرزی بندر آستارا در خاک جمهوری اسلامی ایران از روز یکشنبه آغاز شده است.

وی ادامه داد: به دلیل نزدیکی محل حریق به جنگل های سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، از همان لحظات نخست، کلیه نیروهای امدادی، آتش نشان، بسیج، هلال احمر و منابع طبیعی در آماده باش کامل هستند.

صابر با اشاره به اینکه وزش باد محلی گرمیج یا گرمیش در منطقه سبب شد تا گسترش آتش در جنگل های آنسوی مرز بسیار وسیع باشد، ادامه داد: به دلیل نزدیک شدن حریق جنگل های آذربایجان به نوار مرزی آستارا، نیروها در منطقه در آماده‌باش کامل قرار دارند تا در اسرع وقت و در صورت سرایت آتش به جنگل های کشور، نسبت به مهار آن اقدام کنند.

 

رودخانه آستاراچای آتش بُر حریق آذربایجان است

سرهنگ محمد قربانی لرد، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گیلان، در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به وقوع حریق در جنگل های جمهوری آذربایجان در مرز آستارا، اضافه کرد: خوشبختانه این آتش سوزی فعلا جنگل های آستارا را تهدید نمی کند، مگر اینکه سرعت وزش باد به ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت برسد که چنین پیش بینی از سوی هواشناسی نداریم.

قربانی لرد، با بیان اینکه رودخانه مرزی آستاراچای که در منطقه بهارستان آستارا قرار دارد به عنوان آتش بُر عمل می کند، گفت: حاشیه های این رودخانه پاکسازی شده و جای نگرانی از بابت سرایت آتش نیست؛ البته روز گذشته در آستارا با چند فقره آتش در سطح عرصه های جنگلی مواجه بودیم که مربوط به حریق آذربایجان نیست و کاملا آنها را اطفا کردیم.

مدیرکل مدیریت بحران گیلان، با اشاره به وقوع آتش سوزی مهیب در جنگل های جمهوری آذربایجان، گفت: احتمال سرایت آتش به جنگل های گیلان وجود دارد.

 

آماده باش همه نیروها برای مقابله با آتش کشور همسایه

امیر مرادی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان، پیش تر در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به وقوع آتش سوزی مهیب در جنگل های جمهوری آذربایجان در مرز ایران و شهرستان آستارا، اظهار کرد: شدت آتش سوزی در جنگل های جمهوری آذربایجان زیاد است.

وی وزش باد گرم را عامل اصلی ایجاد حریق در جنگل های جمهوری آذربایجان دانست و اضافه کرد: نیروهای یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان و فرماندار شهرستان آستارا و کلیه شهرداری های شهرستان های آستارا، تالش و رضوانشهر از ساعت ۲۱ شامگاه گذشته، ۲۱ دی ماه در حالت آماده باش هستند.

مرادی با بیان اینکه رودخانه آستاراچای بین جنگل های جمهوری آذربایجان و جنگل های گیلان قرار دارد، تصریح کرد: این رودخانه موجب ایجاد فاصله حدوداً ۱۰۰ متری شده و به نوعی مانند آتش بر عمل خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، با اشاره به موارد فوق، این سوال پیش می آید که «آیا جمهوری آذربایجان در مهار این حریق ناکام است؟!» و آنچه که هم اکنون مهم است، پیگیری ها دیپلماتیک این مسأله از سوی مسئولان کشوری می باشد که اگر موضوع تعمدی باشد، باید خسارت ناشی از این حریق که علاوه بر محیط زیست، همه اهالی منطقه را آزار می دهد، جبران شود.