با انتشار گزارش راز قتل خاشقجی از سوی سازمان اطلاعات آمریکا و نقش کلیدی بن سلمان در این جنایت، جو بایدن از مجازات ولیعهد سعودی صرف‌نظر کرد.

سرانجام سازمان اطلاعات آمریکا در ۲۶ فوریه با پرده برداشتن از راز قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی منتقد رژیم آل سعود، بن سلمان، ولیعهد عربستان را عامل مستقیم دستور قتل یا دستگیری او دانست. اعضای محافظ و مشاور اصلی بن سلمان نیز از کسانی هستند که در این جنایت دست داشتند. خاشقجی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان می‌دهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکه‌تکه شده و از آنجا خارج شده‌ است.

در گزارش این سازمان آمده که ولیعهد سعودی کنترل کاملی بر سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی پادشاهی دارد ، به همین دلیل بسیار بعید است که مقامات سعودی بدون مجوز بن سلمان عملیاتی از این دست را انجام دهند. شنیده ها حاکی از آن است بن سلمان که خاشقجی را به عنوان تهدیدی برای پادشاهی قلمداد می‌کرد برای سکوت او دستور قتلش را صادر کرده است. در کنار این افراد نام ۲۱ نفر دیگر نیز در همکاری با ولیعهد سعودی برای قتل خاشقجی آمده است.

گروه سعودی که در تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۱۸ وارد استانبول شدند شامل برخی مسئولان مرکز پژوهش‌های دیوان پادشاهی بوده است این مرکز در آن زمان توسط سعود القحطانی اداره می‌شد. سعود القحطانی کسی است که بارها اعلام کرده هیچ تصمیمی را بدون موافقت ولیعهد اتخاذ نمی‌کند.

هفت نفر از اعضای این تیم نیز نیرو‌های واکنش سریع بودند که مسئولیت حفاظت از ولیعهد را برعهده دارند. آن‌ها هم افرادی هستند که بار‌ها اعلام کردند به دستور کسی جز خود ولیعهد حاضر به انجام کاری نیستند. گذشته این افراد از حضور آنان در عملیات سرکوب مخالفان در داخل و خارج از کشور به دستور محمد بن سلمان خبر می دهد.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا پیشتر مدعی شده بود که با انتشار این اطلاعات از سوی سازمان اطلاعات آمریکا به هیچ وجه با تهدیدات و تجاوزات عربستان علیه فعالان سیاسی و حقوقی، مخالفان و روزنامه نگاران مسامحه نخواهد کرد. در حالی که وقتی وزارت خزانه داری آمریکا احمد العسیری و نیرو‌های واکنش سریع عربستان و ۷۹ نفر دیگر را در رابطه با قتل خاشقجی در فهرست تحریم‌های خود قرار داد، نامی از بن سلمان برده نشد. جالب آنجا بود که کاخ سفید اعلام کرد تصمیم گرفته ولیعهد سعودی را تحریم نکند چرا که این کار واشنگتن را در موضع خصمانه علیه ریاض قرار می‌دهد.

در همین حین اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل نیز در واکنش به این تصمیم کاخ سفید از آمریکا خواست به بن سلمان در پرونده‌های مدنی مصونیت ندهد و تضمین کند که همه واقعیت را درباره قتل خاشقجی بیاورد و اعلام کند که با جسد او چه کرده است.

مقامات عربستانی ناقض حقوق بشر، گزارش سازمان اطللاعات آمریکا در این باره را به شدت محکوم و رد کردند.

پیشتر دونالد ترامپ در زمان ریاست جمهوری خود در مورد قتل خاشقجی و رفتار آمریکا با عاملان آن گفته بود که حتی اگر بن سلمان از این قتل آگاه بوده باز دولت او شریک ثابت قدم عربستان سعودی باقی خواهد ماند.

بد نیست که نگاهی به کارنامه نقض حقوق بشر از سوی ولیعهد عربستان داشته باشیم کسی که بارها در مورد حقوق بشر و نقض آن از سوی بسیاری از کشورها بخصوص ایران ابراز نگرانی می‌کند.

از زمانی که حاکمیت عربستان در سال ۲۰۱۵ به سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان و یا محمد بن سلمان ولیعهد وی سپرده شد، عربستان بیش از پیش با حمایت جانبدارانه‌ آمریکا مرتکب نقض حقوق بشر در مواردی گوناگون شد.

ظلم و ستم علیه اقلیت شیعه

سران سعودی از اعدام به عنوان سلاح سیاسی علیه شیعیان استفاده می‌کنند و برای سرکوب مخالفان به این مجازات متوسل می‌شوند. آزادی دینی به ویژه برای شیعیان عربستان معنایی ندارد و این گروه سال‌های سال با تبعیض اجتماعی واقتصادی دست به گریبان بوده اند و بسیاری از فعالان شیعه مذهب فقط به اتهام شرکت در اعتراضات ضد آل سعود و ابراز عقیده خود که به اعدام محکوم می‌شوند.

اعدام شیخ باقر نمر

شیخ نمر باقر النمر روحانی سعودی در آغاز سال ۲۰۱۶ به اتهام درخواست آزادی‌های عمومی از جمله حق آزادی بیان و پایان تبعیض طایفه‌ای به ویژه علیه شیعیان در شرق عربستان، به اعدام محکوم شد این اقدام موج گسترده اعتراض‌های مردمی و انتقاد بسیاری از نهاد‌های حقوقی مستقل در سطح منطقه‌ای و بین المللی را به وجود آورد.

دستگیری و شکنجه فعالان حقوقی

یکی از روشن‌ترین نمونه‌های دستگیری فعالان حقوق سعودی مربوط به سال ۲۰۱۴ است که در جریان آن سه وکیل مدافع سعودی به نام‌های عبد الرحمن الصبیحی، عبد الرحمن الرمیح از قضات سابق عربستان و بندر النقیثان دستگیر و به پنج تا هشت سال زندان محکوم شدند و علاوه بر این حق حضور در رسانه‌ها و نوشتن در صفحات اجتماعی از آنان سلب شد.

شکنجه فعالان زن و تشدید سرکوب داخلی

با روی کار آمدن محمد بن سلمان و اجازه به زنان عربستان برای رانندگی تصور می‌شد که فشار بر فعالان زن عربستانی کاهش یابد، اما برخلاف این تصور، حکومت سعودی در مرحله بعدی برای جلوگیری از افزایش مطالبات زنان، اقدام به بازداشت شماری از مدافعان حقوق بشر کرد.

نهی البلوی، دانشجوی اهل شهر تبوک عربستان از جمله زنانی بود که صرفا به خاطر اظهارنظر درباره سیاست خارجی عربستان و حمایت از حقوق زنان در اینترنت در ژانویه سال ۲۰۱۸ میلادی دستگیر و مدتی را در زندان گذراند.

اخراج کارگران مهاجر

در مارس ۲۰۱۴ عربستان حدود ۴۰۰ هزار کارگر خارجی را که بیشتر از اتباع یمن و سومالی بودند به بهانه‌های بی اساس اخراج کرد، حال آنکه این کارگران از سوی کارفرمایان سعودی مورد بهره برداری قرار گرفته و به آنان توهین می‌شد.

بازداشت‌های ظالمانه

مسئولان امنیتی سعودی در فواصل زمانی مختلف موجی از بازداشت‌های ظالمانه را علیه فعالان به راه می‌اندازند و در بیشتر موارد متهمان را با اعترافاتی که پیش از محاکمه به زور و شکنجه از آنان گرفته می‌شود، راهی دادگاه می‌کند.

جنایت جنگی و ضد بشری در یمن

عربستان در قالب ائتلافی در ۲۶ ماه مارس سال ۲۰۱۵ میلادی تجاوزگری همه جانبه خود علیه یمن را آغاز کرد. این حمله با استفاده از مدرن‌ترین تسلیحات غربی علیه یکی از فقیرترین کشور‌های جهان به راه افتاد که باعث شهادت هزاران غیرنظامی یمنی از جمله زنان و کودکان و سالخوردگان و زخمی شدن هزاران نفر دیگر و آوارگی میلیون‌ها نفر شد.

محاصره همه جانبه یمن از سوی ائتلاف متجاوز به سرکردگی عربستان و انهدام ساختار زیربنایی بویژه مراکز پزشکی و تاسیسات آب و برق باعث شیوع بیماری‌های واگیر دار در این کشور و قربانی شدن هزاران نفر بر اثر بیماری شد. حمله سعودی‌ها به یمن و محاصره این کشور در سطحی بود که کارشناسان بین المللی آن را جنایت جنگی توصیف کردند.

با وجود این جنایت‌ها، عربستان با نفوذ سیاسی و اهرم مالی توانست خود را از فهرست سیاه دولت‌های ناقض حقوق کودکان خارج کند که با انتقاد سازمان‌های حقوق بشری همراه بود.

این‌ها گوشه‌ای از نقض حقوق بشر از سوی ولیعهد سعودی قبل از به کرسی نشستن است حال باید دید بن سلمان که از متحدان درجه اول آمریکا به حساب می‌آید و با حمایت و خرید سلاح‌های نظامی از او مدت‌هاست که در یمن خون به راه انداخته و بحران قحطی و گرسنگی و نقض حقوق بشر را سبب شده است، هیچ وقت قرار نیست که از سوی آمریکا تحریم یا تهدید به نقض حقوق بشر شود. بایدن نیز همانند دیگر رؤسای جمهور پیش از خود تنها شعار حمایت از حقوق بشر را سر داد و با ترس از اینکه شریک و متحد خود را از دست دهد به راحتی در موضوع قتل خاشقجی نیز با تحریم افرادی که شاید نقش غیر مستقیم در این قتل داشتند، از مجازات ولیعهد سعودی، چشم پوشی کرد.