مصطفی صالحی وزیری، ویروس شناس و رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کرونا در انستیتو پاستور ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره شناسایی اولین مورد کرونای انگلیسی در انستیتو پاستور ایران اظهار کرد: ١۶ دی ماه اولین مورد ویروس با واریانت کرونای معروف به انگلیسی در یک بیماری که از انگلستان به ایران سفر کرده بود توسط انستیتو پاستور ایران مورد تایید قرار گرفت.

او افزود: در انگلستان تدابیر شدید برای کنترل کرونا اعمال کرده بودند ولی موفق به مهار اپیدمی نشدند، توالی ژنتیکی ویروس توسط مراکز تحقیقاتی مختلف در این کشور مطالعه شد و مشاهده کردند که واریانتی از ویروس در حال گردش بوده است که دارای جهش متعدد در طول ژنوم ویروس است و این واریانت که از سپتامبر در حال گردش در این کشور بوده است، حدود سه ماه بعد گزارش کردند.

تفاوت‌های ژنی کرونای انگلیسی و فعلی
رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کرونا در انستیتو پاستور ایران درباره جهش کرونای انگلیسی بیان کرد: موضوعی که این جهش را خاص کرده و موجب نگرانی هایی شده است جهش هایی بود که در ژن اسپایک ویروس رخ داده است؛ در واقع پروتئین جهش یافته مسئول اتصال ویروس به گیرنده سلولی است که اولین و مهمترین مرحله چرخه عفونت ویروس وتعیین کننده میزان سرایت پذیری و گسترده میزبانی است.

صالحی‌وزیری ادامه داد: تاکنون جهش های متعددی در ژن اسپایک رخ داده که شامل ۷ تغییر در آمینو اسیدها بوده و ۲ جهش حذفی هم رخ داده است و در یک ناحیه ۳ و در ناحیه‌ای دیگر ۶ نوکلئوتید از ژن اسپایک حذف شده اند؛ این ۲ ناحیه حذفی حائز اهمیت هستند و می‌توانند ساختار اسپایک را تغییر دهند که جهش دیگری در آمینو اسید ۵۰۱ ژن اسپایک بوده و موجب افزایش اتصال به گیرنده سلولی می شود؛ این افزایش قدرت اتصال، موجب افزایش سرایت پذیری شده است که بر اساس مدل سازی ها، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد سرایت پذیری ویروس بیشتر شده و این بزرگترین نگرانی ماست.

تشخیص کرونای انگلیسی با کیت ‌PCR ممکن است؟
رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کرونا در انستیتو پاستور ایران درباره توانایی تشخیص کرونای انگلیسی با کیت‌های کرونای موجود در ایران گفت: تست های تشخیص مولکولی PCR که تنها بر پایه شناسایی یک ژن s یا اسپایک ویروس کرونا طراحی شده اند، می توانند برای شناسایی این واریانت، به درستی عمل نکنند و جواب منفی کاذب بدهند اما خوشبختانه در کشور تمام کیت‌های تشخیص کرونایمان، ۲ ژن را شناسایی می کنند و جای نگرانی برای تشخیص این واریانت با کیت های تشخیصی ملکولی موجود نیست.

او افزود: کیت‌های PCR موجود فقط می توانند حضور RNA ویروس را در نمونه مورد بررسی مشخص کنند و برای تشخیص واریانت انگلیسی نیاز به مطالعات تکمیلی است که این امکانات در حال حاضر در انستیتو پاستور ایران و چند مرکز دیگر وجود دارد و نیازی به گسترش آن در تمام کشور هم نیست؛ در همه جای دنیا هم مراکز خاصی بررسی و پایش جهش های ویروس های در گردش را انجام می دهند.

صالحی وزیری ادامه داد: عملکرد تشخیصی کیت‌های آنتی ژن در شناسایی ویروس کرونای انگلیسی هم باید مورد بررسی هم قرار گیرد اگرچه نگرانی درباره تاثیر منفی جهش ویروس بر واکسن و تست‌های سرولوژی اندک است اما باید این موضوع نیز مورد بررسی قرار گیرد.

واکسن‌ها بر کرونای انگلیسی موثر هستند؟

او با اشاره به برخی نگرانی‌ها درباره تاثیر احتمالی جهش‌های ویروس بر واکسن ها گفت: واکسن ها بر اساس واریانت‌های قبلی ویروس تولید شده اند و عمده واکسن ها بر اساس همین پروتئین تولید شده اند بنابراین احتمال اینکه این جهش ها روی اثربخشی واکسن ها را زیر سوال ببرند، بسیار کم است اما باید این احتمال کم را در نظر گرفت و مطالعات تکمیلی انجام داد.

رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کرونا در انستیتو پاستور ایران درباره احتمال ابتلای مجدد به کرونای انگلیسی در بهبود یافتگان گفت: یکی از اقدامات قابل انجام این است که سرم افرادی که به کووید ۱۹ مبتلا شده بودند و آنتی بادی دارند گرفته شود و اگر آنتی بادی بدن آن ها بتواند ویروس جهش یافته را خنثی کند، نگرانی ها درباره اثربخشی واکسن‌ها و ابتلای مجدد از بین می رود.

کرونای انگلیسی علائم متفاوتی ایجاد می‌کند؟
صالحی وزیری در پاسخ به این سوال که آیا کرونای انگلیسی علائم متفاوتی در افراد ایجاد می‌کند، گفت: تاکنون علائم متفاوتی در مبتلایان به ویروس جهش یافته در انگلیس گزارش نشده است.

او تاکید کرد: در مبادی مرزی کنترل ها را باید تقویت کنیم و افراد در ورود به کشور حداقل ۲ هفته قرنطینه شوند، تست های تشخیصی برای افراد مشکوک انجام شود و این کار حتی برای مسافرانی که از کشورهای مبتلا به کرونای انگلیسی آمده اند، اجرا شود؛ چرا که بسیاری کشورها قدرت شناسایی این نوع ویروس را ندارند و برای افراد علامت دار، آلوده و اطرافیان، تست های تشخیصی دقیق صورت گیرد.

برای پیشگیری از شیوع کرونای انگلیسی در کشور چه باید کرد؟
رئیس آزمایشگاه آزمایشگاه مرجع کرونا در انستیتو پاستور ایران درباره اینکه در شرایط کنونی برای مقابله با کرونای انگلیسی باید چه اقداماتی انجام داد، گفت: با توجه به افزایش احتمالی قدرت سرایت پذیری این ویروس، باید فاصله گذاری فیزیکی، رعایت بهداشت فردی و عمومی، شست و شوی دست‌ها، استفاده از ماسک و پرهیز از حضور از تجمعات را همچنان به شدت دنبال کرد.

صالحی وزیری اظهار کرد: تاکنون یک مورد کرونای انگلیسی را در انستیتو پاستور ایران شناسایی کرده ایم و باید تدابیر کنترلی را تشدید کنیم و امیدواریم با کمک مردم همچنان روند کاهش بیماری را در پیک سوم شاهد باشیم.