جمع آوری آب‌های سطحی در خوزستان مسئله‌ای با اهمیت برای هزاران شهروند ساکن این استان است که با هر بارش باران حس شادی توام با ترس از آبگرفتگی معابر و منازل وجود آنان را در بر می‌گیرد.
کلانشهر اهواز، مرکز استان خوزستان و پنجمین شهر بزرگ ایران با جمعیتی بیش از یک میلیون تن، فاقد شبکه جمع آوری آب‌های سطحی بوده که با اندک بارش باران، سیل جاری شده و وارد شبکه فاضلاب می‌شود که حکایت آن نیز «مثنوی هفتاد من» است.
فاضلاب اهواز تاب آوری پایینی داشته و ظرفیت حجم زیادی از قطرات باران را ندارد، بنابراین؛ آب در نبود سامانه جمع آوری آب‌های سطحی به شکل گسترده‌ای در خیابان و معابر شهر تجمع یافته و به دنبال راهی برای خروج از این مخمصه می‌گردد که گویا دیواری کوتاه‌تر از خانه مردم نمی‌یابد.
سرنوشت بودجه‌های میلیاردی فاضلاب اهواز چه شد؟
تاکنون بودجه‌های کلانی برای رفع مشکلات فاضلاب اهواز اختصاص یافته، اما همچنان نیز با هر بارش باران و همین که زمین لبی‌تر کند، خیابان‌های کلانشهر به تصرف آب در می‌آیند. وضعیت نامشخص اعتبارات تخصیص یافته حالا داد نمایندگان مردم در مجلس را هم در آورده. مجتبی یوسفی نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی که زمانی ریاست شهرداری یکی از مناطق ۸ گانه اهواز را بر عهده داشت، از سوء مدیریت، مدیران شهری انتقاد کرده بود.
کارگران شهرداری در حال جمع آوری آب ها سطحی
او گفت: باران‌های اخیر در اهواز، ماهشهر و کارون روزگار را برای مردم سخت کرد؛ علی رغم آنکه برای بسیاری شیرین بود، اما سوء مدیریت در جمع آوری آب‌های سطحی و نبود زیرساخت‌های مناسب موجب شد تا خانه‌ها پر از آب شوند و بارشی که می‌توانست جبران کننده کاستی بارندگی‌ها در اوایل پاییز باشد، کام شهروندان را تلخ کرد.
یوسفی همچنین با انتقاد از انجام پروژه‌های میلیاردی غیر مهم در کلانشهر اهواز بیان کرد: پیشتر نیز به وزیر نیرو و وزیر کشور تذکر دادم که مسئله مهم برای شهروندان خوزستان، زیرساخت‌های نامناسب است نه نبود آب نما، مگر می‌شود به مردم گرفتار در آب از مناطق حاشیه‌ای و محروم بگویند که بروید و آب نما‌های میلیاردی را در مناطق برخوردار شهر مشاهده کنید! باید مشخص شود که بودجه‌های میلیاردی اختصاص یافته به فاضلاب اهواز کجا و چگونه هزینه شده است؟
نفوذ آب به منازل مردم پس از بارندگی در خوزستان
وام ۱۴۹ میلیون دلاری بانک جهانی به چه سرنوشتی دچار شد؟
شایان ذکر است که بانک جهانی در سال ۱۳۸۴ وامی به مبلغ ۱۴۹ میلیون دلار برای رفع مشکلات فاضلاب اهواز اعطا کرد، هم زمان با اختصاص این مبلغ به کلانشهر اهواز بودجه‌ای به شهر شیراز نیر تخصیص یافت و مشکلات این شهر رفع شد، اما اینکه وام تعلق یافته به مدیریت شهری اهواز به چه شکل هزینه شد، پرسشی است که باید مدیران آب و فاضلاب استان خوزستان پاسخگو باشند.
درویش‌علی کریمی، مدیرعامل اسبق آبفای اهواز پیشتر در این خصوص با بیان اینکه فقط در گرفتن این وام نقش داشته و نه در هزینه کردن آن، گفت: ۴ شهر در پروژه وام بانک جهانی مشارکت داشتند و سال ۱۳۸۲ نیز روند اخذ این وام آغاز شد و ۲ سال بعد، همزمان شد با زمانی که من دیگر مسئولیتی نداشتم و ادامه کار به دیگران سپرده شد.
او افزود: دولت ۱۰۰ میلیون را برای اعطا به فاضلاب اهواز تصویب کرد که با دلار یکهزار تومانی معادل ۲۵۰ میلیارد تومان می شد که این مبلغ می‌توانست، وضعیت فاضلاب را در کلانشهر اهواز، «زیر و رو» کند.
نیروهای امدادی در حال کمک به مردم اسیب دیده از بارندگی در خوزستان
اظهارات متناقض مدیران اسبق آبفا
پس از علی کریمی، حبیب الله مرادی بر کرسی مدیریت شرکت آب و فاضلاب اهواز نشست. مرادی در این خصوص گفت: زمانی که من کار خود را آغاز کردم، ۵۰ درصد از زمان را از دست داده بودیم، زیرا زمان وام ۵ سال بود و کار از ۲ سال و نیم پیش و زمانی که آقای کریمی مسئولیت را بر عهده داشت، آغاز شده بود.
او افزود: نزدیک به ۴۰ درصد این اعتبارات بانک جهانی جذب شد و همه اقداماتی که آن‌ها گفته بودند، مو به مو انجام شد. ما نمی‌توانستیم این بودجه را برای ساخت یک ساختمان بی ارتباط با فاضلاب هزینه نماییم، زیرا همه کار‌ها روال قانونی داشت و قوانین بانک جهانی بر آن حاکم بود. بنابراین؛ کار‌ها بر اساس برنامه با بروز‌ترین فناوری‌های روز به پیش رفت، اما ناگهان بانک جهانی زیر فشار اروپا و آمریکا اعطای باقی مانده وام را متوقف کرد، زیرا مدیران اصلی این بانک ذی نفوذ بروکسل و واشنگتن هستند.
کلاف پیچیده!
وام چند صد میلیون دلاری بانک جهانی کلاف پیچیده و سردرگمی است که وضعیت نامشخصی دارد. برخی از فعالان رسانه‌ای در خوزستان با راستی آزمایی ادعا‌های مدیران پیشین شرکت آب و فاضلاب معتقدند که آن‌ها «صادق» نیستند. این فعالین سند گفته‌های خود را سخنان متناقض مسئولان اسبق این شرکت و هم زمان نبودن اعمال تحریم‌ها با دوره انجام عملیات رفع مشکلات فاضلاب می‌دانند.
بودجه ۵۰ میلیون یورویی از صندوق توسعه ملی
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان مدتی پیش از اختصاص ۱۰۰ میلیون یورو برای رفع مشکلات فاضلاب اهواز خبر داد و در اوایل خرداد ماه امسال نیز رهبر انقلاب با برداشت ۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی بدین منظور موافقت کردند. اما از این مقدار تاکنون چه میزان به نهاد‌های اجرایی خوزستان برای رفع مشکلات پرداخت شده است؟
احمد باقری، معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب اهواز در گفتگو با خبرنگار ما با بیان اینکه موضوعات و مطالبات باید در چارچوب اعطای اعتبارات از صندوق توسعه ملی برای رفع سریعتر مشکلات آبگرفتکی در اهواز پیش بروند، گفت: مجموع بودجه ۱۰۰ میلیون یورو است و بین سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تقسیم می‌شود.
او افزود: بودجه‌ای که برای سال ۱۳۹۹ اختصاص یافته، ۵۰ میلیون یورو است و با قیمت روز، شامل یکهزار ۵۰۰ میلیارد تومان شده و باید این مبلغ برای رفع مشکلات فاضلاب اهواز اختصاص یابد، اما محمد باقر نوبخت، سازمان برنامه و بودجه کشوری، ۵۷۵ میلیارد تومان را به ما ابلاغ کرده که محاسبات شان بر اساس یوروی ۱۰ هزار تومانی است.
باقری در ادامه بیان داشت: در حالی که مدت زمان کمی تا حدود ۲۷۰ میلیارد تومان از این بودجه تخصیص یافته و قرار است که کار آغاز شود؛ ضمن آنکه کارایی این مبلغ «هیچ» است، زیرا اعتبار برای خرید لوله نیز کافی نیست.
تردد کودکان در محله های آب گرفته ی اهواز
لزوم استفاده صحیح از اعتبارات
علی رغم تخصیص اعتبارات گسترده مشکل فاضلاب اهواز همچنان پا بر جا مانده و امید است تا مبالغ اختصاص یافته جدید به این امر در بهترین زمان و موقعیت به کار گرفته شوند.
در حال حاضر متولی فاضلاب و جمع آوری آب‌های سطحی، ۲ شرکت آبفا و شهرداری اهواز است که هر کدام مسئولیت را گردن دیگری می‌اندازد، در حالی که مشکلات با پاس کاری مسئولان رفع نمی‌شود و عزم راسخ همه متولیان را می‌طلبد؛ بر اساس گفته‌های مقامات شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان ۴۸ درصد از خطوط فاضلاب اهواز فرسوده هستند؛ اخیرا نیز استاندار خوزستان از درخواست‌هایی برای اعتبار اضطراری در خصوص جمع آوری آب‌های سطحی خبر داده است.
غلام رضا شریعتی گفت: از دولت تقاضا کرده ایم که در زمینه جمع آوری آب‌های سطحی اعتبار اضطراری، بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان اختصاص دهد و موافقت‌هایی نیز صورت گرفته است.
زنی گرفتار در آب و در انتظار کمک نیرو های امدادی
آیا اعتبارات برای رفع مشکلات آبگرفتگی اهواز به موقع تامین می‌شوند؟
تماس‌های مکرری با روابط عمومی و مسئولان استانداری خوزستان جهت پاسخ دهی به مشکلات مربوط به تامین اعتباراتِ جمع آوری آب‌های سطحی انجام شد، که همه بی نتیجه ماند و البته امید است که دولت با توجه ویژه به این مشکلات در اهواز، اختصاص بودجه‌ها را به درازا نکشاند، زیرا همین مسئله نیز خود عاملی برای حل نشدن مشکل و ادامه دار بودن آن است.
بر اساس گفته‌های مسئولین استانی بودجه‌های اختصاص یافته برای رفع مشکلات فاضلاب و جمع آوری آب‌های سطحی بسیار کمتر از رقم واقعی بوده و مبالغ اختصاص یافته نیز تاکنون بسیار اندک و حدود ۱۵ درصد از کل مبلغی است که باید پرداخت شود. این که چه زمانی قرار است این اعتبار به صورت کامل در اختیار متولیان فاضلاب اهواز قرار بگیرد، پرسشی است که سازمان برنامه و بودجه باید پاسخگو باشد. ضمن آنکه تجربه نشان داده ریز کردن بودجه و تخصیص آن نیز به صورت قطره ای، باعث گم شدن اعتبارات و نامشخص شدن سرنوشت آن‌ها شده است.
گزارش از ساسان ناصری زاده
- کد خبر 11563
